Otamdan uyni meros qilib oldim, uni sotsam soliq to‘laymanmi?
@Yurist_Xizmati 5178-savol:
Assalomu alaykum.Meni savolim shuki yaqinda otamdan uyli joy meros bo‘lib o‘tdi, men u joyni sotmoqchiman, agar men u joyni kimningdir nomiga o‘tkazib bersam menga deklaratsiya solig‘i chiqadi deyapti bu qanchalik to‘g‘ri va soliq qancha miqdorda chiqishi mumkin
YURIST JAVOBI:
Savolingizga javob berishdan oldin ayrim muhim holatlar aniqlashtirilgan deb hisoblaymiz:
1. Siz otangizdan meros huquqi asosida uy olgansiz;
2. Uy sizning nomingizga 2025 yil 16 may kuni o‘tgan;
3. Siz uni yaqin kunlarda sotmoqchisiz yoki boshqa shaxsga rasmiylashtirib bermoqchisiz.
Mazkur holatda quyidagi normativ-huquqiy hujjatlar asosida yondashuv qo‘llaniladi:
❓1. Soliq majburiyati mavjudmi?
♂️ Ha, mavjud bo‘lishi mumkin. Chunki:
▪️Soliq kodeksining 378-moddasi 7-bandiga ko‘ra, agar jismoniy shaxs 36 oydan kam muddat davomida o‘z mulkida bo‘lgan turar joyni sotadigan bo‘lsa, daromad solig‘i to‘lash majburiyati yuzaga keladi.
▪️Agar siz uyni 2025 yil 16 mayda nomingizga rasmiylashtirgan bo‘lsangiz, faqat 2028 yil 16 maydan keyin sotilgan taqdirda u 36 oydan ko‘p muddat sizning mulkingizda bo‘lgan hisoblanadi va daromad solig‘i solinmaydi.
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
❓2. Qancha soliq to‘lanadi?
▪️Soliq kodeksining 375-moddasiga muvofiq, daromad — sotuv narxi bilan uni olish qiymati o‘rtasidagi ijobiy farq sifatida belgilanadi.
▪️Agar olish qiymati tasdiqlovchi hujjat bilan mavjud bo‘lsa, ushbu hujjatdagi qiymat inobatga olinadi. Agar mavjud bo‘lmasa — kadastr/inventar qiymat asosida hisoblanadi.
▪️Soliq kodeksining 381-moddasiga ko‘ra, bu farqdan 12% stavka bilan soliq hisoblanadi.
♂️ Misol aytaylik:
• Uyning inventar qiymati (kadastr): 50 000 000 so‘m;
• Sotish narxi: 300 000 000 so‘m;
• Daromad: 250 000 000 so‘m;
• Soliq: 250 000 000 × 12% = 30 000 000 so‘m JSHDS (jismoniy shaxslar daromad solig‘i).
➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖➖
❓3. Kimga o‘tkazishdan qat’i nazar soliq chiqadimi?
✅ Ha. Agar siz uyni hadya qilmasdan, balki pullik asosda yoki hatto nominal narxda boshqa birovga rasmiylashtirib bersangiz, bu qonuniy jihatdan realizatsiya sifatida ko‘riladi va yuqorida ko‘rsatilganidek soliq majburiyati yuzaga keladi.
⚠️Faqat meros, hadya (sovg‘a) asosida o‘tkazish holatlarida soliq majburiyati mavjud bo‘lmasligi mumkin — bu holatlar har doim alohida ko‘rib chiqiladi.
✉️ Yuristga savol yuborish
Yurist bilan qo‘ng‘iroq orqali bog‘lanish
Barcha turdagi hujjatlarga buyurtma berish
Rasmiy kanalimiz:
@Yurist_Xizmati