Erkaklarda urug‘ (sperma) miqdori va sifati reproduktiv salomatlikning eng muhim ko‘rsatkichlaridan biridir. Zamonaviy hayot tarzidagi stress, noto‘g‘ri ovqatlanish, zararli odatlar va ekologik omillar spermatozoidlar soni kamayishiga sabab bo‘lishi mumkin. Ushbu maqolada urug‘ miqdorini tabiiy yo‘l bilan ko‘paytirishga yordam beradigan isbotlangan usullar yoritiladi.
1. Sog‘lom turmush tarzini shakllantirish
Jismoniy faollik
O‘rtacha jismoniy mashqlar — yugurish, suzish, gimnastika — qon aylanishini yaxshilab, jinsiy gormonlar ishlab chiqarilishini ko‘paytiradi. Ammo haddan tashqari og‘ir mashqlar testosteronning keskin kamayishiga olib kelishi mumkin.
Uyquni yetarli qilish
Kuniga 7–8 soat sifatli uyqu testosteron darajasini barqaror saqlaydi. Uyqusizlik spermatozoidlar sonining kamayishiga olib kelishi isbotlangan.
2. Ovqatlanish
Mineral va vitaminlar
Quyidagi moddalar sperma sifatiga bevosita ta’sir ko‘rsatadi:
Rux (Zn) — go‘sht, dukkaklilar, yong‘oq
Folat (B9) — ko‘katlar, brokkoli, loviya
Vitamin C — sitruslar, qulupnay, kivi
Vitamin E — bodom, yong‘oq, o‘simlik moylari
Omega-3 — qizil baliq, chig‘anoq, zig‘ir moyi
Sog‘lom yog‘lar va oqsil
Tuxum, baliq, loviya, yong‘oq va avokado urug‘ ishlab chiqarishni qo‘llab-quvvatlaydi.
3. Zararli odatlardan voz kechish
Chekish spermatozoidlar shakli va harakatchanligini yomonlashtiradi.
Alkogol testosteron ishlab chiqarilishini pasaytiradi.
Giyohvand moddalari sperma soniga jiddiy zarar yetkazadi.
4. Stressni kamaytirish
Stress gormonal muvozanatni buzib, sperma sifatini yomonlashtiradi. Meditatsiya, sport, dam olish va nafas mashqlari foydali.
5. Haroratga e’tibor berish
Sperma ishlab chiqarish uchun ideal harorat tanadan biroz past bo‘ladi. Shuning uchun:
Juda issiq hammom yoki sauna
Tizza ustida doimiy laptop ishlatish
Juda yopiq ichki kiyimlar
sperma sonining pasayishiga sabab bo‘lishi mumkin.
Xulosa
Erkak urug‘ini ko‘paytirish uchun sog‘lom turmush tarzini davom ettirish, to‘g‘ri ovqatlanish, zararli odatlardan qochish va stressni kamaytirish eng samarali usullardir. Agar spermatozoidlar soni juda past bo‘lsa yoki homiladorlik uzoq vaqt davomida yuz bermasa, shifokor-andrologga murojaat qilish tavsiya etiladi.