Professor o‘zi leksiya qilayotgan magistrlarga “Ota kim?” degan savolni tashladi.
Javoblar turlicha bo‘ldi. Har kimning javobidan o‘z otasiga bo‘lgan muomalasi bilib olinar edi. Javoblarning ichida juda chiroylilari ham, juda oddiylari ham bor edi. Lekin professorning yodida saqlanib qolgan va unga qattiq, ta’sir qilgani quyidagi javob edi:
Ota, Sen uning tuflisini kiyasan. Ammo tufli katta, oyog‘ing esa kichik bo‘lgani uchun o‘zingni eplay olmay yiqilib tushasan. Sen uning ko‘zoynagini taqasan va ko‘zoynakning senga ancha katta ekanligini his etasan. Sen undan mashinasining kalitini so‘raysan. O‘zingni otang o‘rnida tasavvur qilib, mashinani boshqarmoqchi bo‘lasan. Hayolingga bir narsa kelib, otangga telefon qilasan. U o‘z ishi bilan band bo‘lsada, sen bilan gaplashadi. Uyga qaytgach, seni bag‘riga bosib, mehr bilan quchib, yuz-ko‘zlaringdan o‘padi.
Biroq, sen bilmaysan, o‘sha kuni rahbari uni koyigan, tanbeh, bergan bo‘lishi yoki sherigi dilini og‘ritgan bo‘lishi yoxud sizlarning nafaqangiz unga biroz og‘irlik qilgan bo‘lishi mumkin. U ishdan kelgan zahoti sen astagina:
- “Otajon, menga pul bering, qand olaman” deysan. U esa: - “qo‘zichog‘im, ertaga ishdan qaytishda o‘zim olib kelaman” deb javob beradi. Ertasi kuni ishxonada tinimsiz ishlagani, issiqda toliqqani, turli odamlar bilan muomala qilaverib holdan toygani uchun sening talabingni unutib, ishdan charchab keladi.
Sen undan:
- “Otajon, qand olib keldingizmi?” deb so‘raysan. Shunda u charchaganini ham unutib, senga qand olib kelish uchun qalbi qo‘ri bilan ko‘chaga otlanadi.
Bugun esa. Tuflisi eskirgani uchun kiymaysan. Uning kiyimlarini, fikrlarini, mashinasini eskirgani uchun, modadan qolgani uchun yerga urasan. Axir sen o‘rtoqlaringga zo‘r mashina bilan maqtanishing kerak-ku! Uning mashinasi esa maqtanishingga arzimaydi. Uning gaplari ham senga yoqmaydi. Uning qaltiroq qo‘llari bilan qilgan harakatlaridan jirkanasan.
Agar uyingga og‘aynilaring mehmonga kelsa, otangning borligi senga malol keladi. Ishqilib og‘aynilarimning ko‘zi otamga tushib qolmasinda degan hadik bilan o‘tirasan. Kech qolsang, xavotir olib, senga qo‘ngiroq qiladi. Otangning bu ishi senga seni bezovta qilayotgandek, halal berayotgandek, holi-joningga qo‘ymayotgandek tuyuladi. Agar u senga qayta-qayta telefon qilsa, telefon go‘shagini ko‘tarmay ham qo‘yaverasan.
Uyga juda kech qaytganingda, hayotda mas’uliyatli bo‘lishing uchun u seni koyisa (zero, u haliyam seni tarbiya qilishda davom etmoqda, o‘z mas’uliyatini his etmoqda, chunki, u senga javobgar shaxsdir. Har bir javobgar shaxs esa o‘z qo‘l ostidagilarga mas’uldir) sen unga ovozingni ko‘tarasan, so‘zlaring bilan uni qiyin ahvolga solib qo‘yasan. U esa indamaydi. Yo‘q, sendan qo‘rqqanidan emas, sening muomalangdan hayron bo‘lganidan, sendan bu ohangdagi javobni kutmaganidan jim bo‘lib qoladi.
Kecha yigitlik chog‘larida seni yelkasiga ko‘tarib yurar edi. Bugun esa sen undan juda ham “baland” bo‘lib ketding. Kecha sen zo‘rg‘a-zo‘rg‘a gapirar, harflarda xato qilarding. Bugun esa seni hech kim jim qila olmaydi, gapirishdan to‘xtata olmaydi. O‘sha kunlarni unutdingmi yoki o‘zingni unutganga solyapsanmi ey farzand?!
Senga har qancha qo‘pollik qilsa ham, seni har qancha holi-joningga qo‘ymasa ham, seni har qancha koyisa ham, sen indamay tur! Axir u seni otang! Seni go‘dakligingda, qo‘rligingda, hech narsani bilmaydigan paytingda bag‘rida ko‘tarib yurganidek, endi sen ham uni kasalligida, qariligida ko‘tarib yur! Unga qo‘lingdan kelgan barcha yaxshiligingni qil! Sendan boshqalar o‘tib ketgan otalarini qayta ko‘rish ilinjida, otamni yana ko‘rarmikinman degan orzuda yashamoqdalar.
Mendan “Kimni yaxshi ko‘rasan?” deb so‘rashdi. Ularga shunday deb javob berdim: - “Mening tug‘ilishimni to‘qqiz oy kutgan, tug‘ilganimda dunyolarga sig‘may, meni katta xursandchilik bilan kutib olgan, qarib, kasal bo‘lib yotib qolgunicha meni tarbiya qilgan insonni yaxshi ko‘raman. U shunday insonki, unga bo‘lgan muhabbatim qalbimda abadiy yashaydi!
OTANGIZNI QADRIGA YETING AZIZLAR!!!
Muallif: Alisher
