Dekret ta’tilidan so‘ng mehnat ta’tiliga chiqish mumkinmasmi?
@Yurist_Xizmati 5089-savol:
Assalomu alaykum, Men maktabda 1-toifali òqituvchi bòlib ishlayman. 22 soat darsim bor. Òtgan yil 2024-yil 29-noyabrda xomiladorlik ta'tiliga ( dekretga) chiqdim. 2025- yil 3- aprel sanasida tugab 4-apreldan ish faoliyatimni davom qildirmoqchi edim. Ammo, maktabimiz ÒIBDÒsi agar ishga chiqadigan bòlsam mehnat ta'tiliga chiqa olmasligimni aytyapdi. Bu tòĝrimi? Xomladorlik ta'tili tugagach mehnat ta'tiliga chiqmasam uni qanday va qachon olsam bòladi? 26-may sanasidan mehnat ta'tili olsam bòladimi?
YURIST JAVOBI:
✅ Bo‘lmagan gap, siz hamma qatori ta’tilga chiqishingiz mumkin.
❗️Ta’til olish xodimning huquqi va ish beruvchining majburiyati. Bu Mehnat kodeksining 216-moddasida belgilangan.
♂️ Aytish kerakki, bu huquq o‘rindoshlikda ishlaydigan xodimlarga ham taalluqli. Har yilgi mehnat ta’tili ish beruvchi va xodim uchun majburiy bo‘lgan ta’tillar jadvali bilan belgilanadigan har yilgi mehnat ta’tillarini berish navbatiga muvofiq beriladi (MK 228-m).
Bunda Mehnat kodeksi 400-moddasiga ko‘ra homilador ayollarga va bola tuqqan ayollarga yillik mehnat ta’tili, ularning xohishiga ko‘ra, tegishincha homiladorlik va tug‘ish ta’tilidan oldin yoki undan keyin beriladi.
✅ Demak, siz ham dekretdan oldin yoki keyin mehnat ta’tili olishingiz mumkin. Lekin sizga ta’til puli kamroq chiqadi.
Qarang! Mehnat kodeksining 233-moddasida har yilgi mehnat ta’tilida bo‘lgan vaqti uchun xodimga ushbu Kodeksning 257-moddasiga muvofiq hisoblab chiqariladigan o‘rtacha ish haqining saqlanishi kafolatlanishi belgilangan.
Bunda o‘rtacha ish haqi u hisoblanadigan oydan oldingi o‘n ikki oyni tashkil etuvchi hisob-kitob davri yoxud agar xodim o‘n ikki oydan kam ishlagan bo‘lsa, amalda ishlangan davr uchun xodimga hisoblangan ish haqidan kelib chiqqan holda belgilanadi (MK 257-m 1-qism).
Shu qoidaga ko‘ra xodimning o‘rtacha oylik ish haqini hisoblashda u 12 oydan ortiq ishlagan bo‘lsa, uning ta’tilga chiqishdan oldingi 12 oylik davrda korxonadan olgan barcha to‘lovlari (ish haqi, moddiy yordam, mukofot puli va boshqalar) qo‘shilgan holda 12ga bo‘linadi.
✔️ Demak, sizdagi vaziyatda ham jami ishlagan oylaringizdagi ish haqi va boshqa to‘lovlar qo‘shilib 12ga bo‘linadi.
Biroq yuqoridagi normaning (MK 257-m) to‘rtinchi qismiga ko‘ra xodim qonunchilikda belgilangan boshqa hollarda ish haqi to‘liq yoki qisman saqlanadigan yoki haq to‘lanmaydigan ishdan ozod etilgan bo‘lsa O‘rtacha ish haqi hisoblab chiqarilayotganda hisob-kitob davridan vaqt, shuningdek ushbu vaqtda hisoblangan summalar chiqarib tashlanadi.
Aynan shu qoidaga ko‘ra homiladorlik va tug‘ish ta’tili uchun to‘langan nafaqa puli ta’til pulini hisoblashda chiqarib tashlanadi.