Qadim zamonda bir yigit yashagan ekan. Bir kuni u eshigi tagiga urug‘ ekibdi. Oradan bir necha kun o‘tib urug‘ unib chiqibdi.
Yigit unga vaqti vaqti bilan suv quyib turibdi. Lekin bir qancha vaqt o‘tgandan so‘ng qarasa, ekkan narsasi tikan ekan.
Buni ko‘rgan mahalladoshlari yigitga tikanni yulib tashlashni tavsiya qilibdi. Lekin yigit ularning gapiga e’tibor bermabdi.
Tikan esa kundan kun o‘sib shoxlay boshlabdi. O‘tgan-ketganlarning kiyimlariga tirmashib, qo‘llariga kirib aziyat yetkazibdi. Yigit esa bu narsalarga parvo etmay yuraveribdi.
Endi tikanga suv quymasa ham, u yerdan quvvat olib o‘saveribdi. Bora-bora odamlar uning eshigi tagiga kelmaydigan bo‘lib qolibdi.
Bu orada yigit farzandli bo‘libdi. Bolalar ham tikanni ko‘rib, unga ko‘nikib o‘sa boshlabdi. Bu narsa o‘sha yurtning hukmdorining qulog‘iga yetib, yigitni huzuriga chaqirtiribdi va tikanni olib tashlashni buyuribdi. Yigit podshohga tikanni ildizi bilan qo‘porib tashlashga va’da berib kelibdi, lekin dangasaligi tufayli bu ishni paysalga solib yuribdi.
Oradan yana yillar o‘tibdi. Endi yigitning yoshi ulg‘ayib, nabirali bo‘libdi. Bir kuni endi yurishni boshlagan nabirasi yurib borib, o‘sha tikanga yiqilibdi, hamma joyini tilib qonatibdi. Buni ko‘rgan o‘g‘li otasiga jahl bilan tikanni qo‘porib tashlashni taklif qilibdi. Ota-bola ishga tushishibdi.
Lekin tikanning ildizlari yerga mahkam o‘rnashib olgan ekan. Ota tez orada holdan toyibdi, lekin tikanning yarmini ham qo‘pora olishmabdi. Ular bir necha kun urinib, oxiri tikanni olib tashlashibdi. Ota-bola xotirjam bo‘libdi.
Ammo oradan bir necha kun o‘tgach, yomg‘ir yog‘ib o‘tibdi. Tikan qo‘porilgan joydan yana mayda tikanlar nish urib chiqa boshlabdi. Ota ularni darrov yulib tashlabdi. Lekin bu hol qayta-qayta takrorlanaveribdi. Chol umrining oxirigacha tikanlarni yulish bilan ovora bo‘libdi.
Otasi dunyodan o‘tganda esa bu ish o‘g‘liga qolibdi. O‘g‘il sal e’tiborsiz bo‘lsa, tikanlar birpasda shoh otib, ulg‘aya boshlarkan. U endi bu ishga ulg‘ayib qolgan farzandlarini ham jalb qilibdi. Mahalla ahli esa ularga “ota-bola tikanchilar” deb laqab qo‘yibdi. Tikan bo‘lmasa ham, eski odatlari bo‘yicha ularning eshiklari oldidan o‘tishmas ekan.
Ey farzand, bu rivoyatdagi tikan aslida yomon odatdir. Agar sen yoshligingda biror yomon odatga o‘rgansang, kuch-quvvating borida undan qutulishga harakat qil, aks holda bu yomonlik farzandlaring va nabiralaringga me’ros bo‘lib qoladi.
