IKKITA AYOLIM BOR, ALIMЕNT QANDAY TAQSIMLANADI?
Oila kodeksining 96-moddasiga binoan ota-ona voyaga yetmagan bolalariga ta’minot berishi shart. Voyaga yetmagan bolalariga ta’minot berish majburiyatini ixtiyoriy ravishda bajarmagan ota (ona)dan sudning hal qiluv qaroriga yoki sud buyrug‘iga asosan aliment undiriladi.
Oila kodeksining 99-moddasiga asosan agar voyaga yetmagan bolalariga ta’minot berish haqida ota-ona o‘rtasida kelishuv bo‘lmasa, ularning ta’minoti uchun aliment sud tomonidan ota-onaning har oydagi ish haqi va (yoki) boshqa daromadining
bir bola uchun — to‘rtdan bir qismi;
ikki bola uchun — uchdan bir qismi;
uch va undan ortiq bola uchun — yarmisi miqdorida undiriladi.
Bu to‘lovlarning miqdori taraflarning moddiy yoki oilaviy ahvolini va boshqa e’tiborga loyiq holatlarni hisobga olgan holda sud tomonidan kamaytirilishi yoki ko‘paytirilishi mumkin.
Aliment summasi farzandlarning soni va aliment to‘lovchining ish haqi hamda boshqa daromadlaridan kelib chiqib belgilanadi. Bu yerda farzandar nechta onaning qo‘lida yekanida emas masala ularning sonida. Agar ikki ayol ham erni alimentga bergan bo‘lsa, va bolalar soni3 ta bo‘ladigan bo‘lsa aliment ering daromadining yarmiga qaratiladi. Va bu 50 foiz daromad 3 ga bo‘linadi. Masalan, farzandlarning otasi 10 mln daromad oladigan bo‘lsa uning 50 foizi 3 ta bolaga teng taqsimlangan tarzda har bir bola uchun 1.6 mln shaklda beriladi.
Shuningdek, Oila kodeksning 136-moddasiga muvofiq aliment olish huquqiga ega bo‘lgan shaxs, aliment talab qilish huquqi vujudga kelganidan so‘ng qancha muddat o‘tganidan qat’i nazar, xohlagan vaqtda aliment undirish to‘g‘risidagi talab bilan sudga murojaat qilishga haqlidir.
Mazkur shaxs, nizo bo‘lmagan taqdirda, voyaga yetmagan bolalar uchun aliment undirish to‘g‘risidagi ariza bilan sudga murojaat etishga haqli bo‘lib, bu ariza buyruq tartibida ish yuritish tarzida ko‘rib chiqiladi.
Aliment sudga murojaat etilgan paytdan boshlab undiriladi. Agar ta’minot uchun mablag‘ olish choralari sudga murojaat qilingunga qadar ko‘rilganligi, ammo aliment to‘lashi shart bo‘lgan shaxsning uni to‘lashdan bosh tortganligi oqibatida aliment olinmaganligi sud tomonidan aniqlansa, o‘tgan davr uchun aliment sudga murojaat etilgan paytdan boshlab uch yillik muddat doirasida undirib olinishi mumkin.