QARZ QAYTARILISHINI KAFOLATLASH UCHUN TILXATDA QARZ OLUVCHI MULKINI GAROVGA QO‘YSA BO‘LADIMI?
O‘zbekiston Respublikasi Oliy sudi Plenumining 24.09.1999 yildagi 16-son qarorining 23-bandiga asosan qarz shartnomasini tuzishda ma’lum summani qarzga olish haqidagi tilxatda bir vaqtning o‘zida qarzni qaytarishni ta’minlash uchun biron-bir ko‘char yoki ko‘chmas mulkni garovga qo‘yish haqida ko‘rsatilgan hollarda sudlar bunday bitim ishtirokchilarining harakatlariga qonun talab qiladigan shaklga rioya qilmaganligiga nuqtayi nazaridan baho berishlari lozim (FK 271-modda).
Agar garov to‘g‘risidagi kelishuvni rasmiylashtirishda qonunda belgilangan tartibga rioya qilinmagan bo‘lsa, majburiyat tuzilmagan hisoblanadi, shunga ko‘ra garovga oluvchi garov narsasini sotish hisobiga o‘z da’volarini qanoatlantirishni talab qilishga haqli emas.
Fuqarolik kodeksining 271-moddasiga ko‘ra garov to‘g‘pisidagi shartnoma yozma shaklda tuzilishi kerak.
Ipoteka to‘g‘risidagi shartnoma, shuningdek notarial tartibda tasdiqlanishi kerak bo‘lgan shartnoma bo‘yicha majburiyatlarni ta’minlash yuzasidan ko‘char mol-mulkni yoki mol-mulkka bo‘lgan huquqlarni garovga qo‘yish to‘g‘risidagi shartnoma notarial tartibda tasdiqlanishi lozim, bundan birlamchi bozordan ko‘chmas mulk va transport vositalarini olish chog‘idagi ipoteka va garov to‘g‘risidagi shartnomalar mustasno.
Demak, tilxat asosida qarz bersangiz va qarzni qaytarishni ta’minlash uchun biron-bir ko‘char yoki ko‘chmas mulkni garovga qo‘yish haqida, albatta, notariusda garov shartnomasi rasmiylashtiring.