ISHXONADA YONG‘IN BO‘LIB ISH TO‘XTAB QOLSA, XODIMLARNING ISH HAQI SAQLANADIMI?
SAVOL.
Bizni pishiriq tayyorlaydigan kichik korxonada yong‘in bo‘ldi va natijada korxonada ish vaqtincha to‘xtalib qoldi. Biz xodimlar esa 20 kun bekor yurdik, xo‘jayinimiz ushbu muddatda biz ishlamaganimiz uchun bizga pul bermadi, shu to‘g‘rimi?
JAVOB.
Ushbu holatda ana shu korxonada sodir bo‘lgan yong‘in kimning aybi bilan bo‘lgani biroz vaziyatni oydinlashtirishi mumkin.
Chunki agar yong‘in ish beruvchining bevosita yoki bilvosita aybi bilan, misol uchun har mavsumda ushbu korxona texnik uskunalarini texnik ko‘rikdan o‘tkazilib turish zarur bo‘lsa yoki ushbu korxonaga gaz ta’minoti ulanishida qonunchilik talabiga rioya etmagan holda ulangan bo‘lsa, u holda Mehnat kodeksi 266-modda 1-qismiga muvofiq, xodimlarga ana shu bekor turib qolgan vakti uchun tarif stavkasi ( maoshi) ning to‘liq miqdorda haq to‘lanishi lozim bo‘ladi
✅ Agar yong‘in hech bir xodimning yoki ish beruvchiga bog‘liq bo‘lmagan holda, balki o‘z-o‘zidan elektr qisqa tutashuvi yoki boshqa sabablarga ko‘ra sodir bo‘lgan bo‘lsa, u holda Mehnat kodeksi 266-moddasi 2-qismiga muvofiq, bekor turib qolingan vaqtga mutanosib ravishda hisoblangan tarif stavkasining (maoshining) kamida uchdan ikki qismi miqdorida haq to‘lanadi.
❌ Shunda, agar ushbu yong‘in sodir bo‘lishiga qaysidir xodimning qo‘pol ehtiyotsizligi natijasida, misol uchun xodimning ish vaqti tugagandan so‘ng tegishli isitish moslamalarini o‘chirib ketmaganligi oqibatida yong‘in kelib chiqqan taqdirda, Mehnat kodeksi 266-moddasi 3-qismiga ko‘ra, aynan bu xodimning bekor turib qolgan payti uchun haq to‘lanmaydi. Ammo qolgan xodimlar, ya’ni yong‘inga umuman aloqasi bo‘lmagan xodimlar uchun esa maoshining kamida uchdan ikki qismida haq to‘lanaveradi.
Yana bir qiziq ma’lumot sifatida aytish mumkinki, haligi yong‘in kelib chiqishiga sababchi bo‘lgan xodim ish beruvchi oldida moddiy javobgar bo‘lgan holatda, uning ana shu yetkazilgan zararni to‘lashi kerak bo‘lgan pul summasiga, unga o‘z aybi bilan bekor turib qolganligi uchun to‘lanmagan ish haqini umuman aloqasi bo‘lmaydi.
Ya’ni, xodim "mening 20 kun bekor turib qolganimga maoshimdan ushlab qoldilaring, endi shu ushlab qolingan maoshimni shu kelib chiqqan yong‘in natijasidagi zararning qanchadir qismiga qoplab yuboraveringlar" deb aytishi asossiz bo‘ladi.