Aybdor vafot etsa, zararni undirish mumkinmi?
@Yurist_Xizmati 4487-savol:
Avtohalokat natijasida avtomashinamiz tamirga muhtoj aybdor avtomashina egasi voqea joyida vafot topdi aybsiz avtomoshinani kim tamirlab beradi qonuniy kimga murojot qilamiz. Jami harajat 34 mln aybdor mashina sugurtasi 14 mln dan ortiq chiqarolmedikan qolgan 20 mln ni kimdan olaman
YURIST JAVOBI:
✅ Bu vaziyatda zararni qoplash bo‘yicha siz o‘sha shaxsning merosxo‘rlariga da’vo qilishingiz mumkin.
♂️ Buni quyidagicha tushuntiramiz.
Fuqarolik kodeksining 351-moddasiga ko‘ra agar majburiyatni qarzdorning shaxsiy ishtirokisiz bajarish mumkin bo‘lmasa yoki majburiyat boshqacha tarzda qarzdorning shaxsi bilan chambarchas bog‘liq bo‘lsa, qarzdor vafot etishi bilan majburiyat bekor bo‘ladi.
☝️E’tibor bergan bo‘lsangiz, qoidada qarzdorning shaxsi bilan bog‘liq majburiyatlar bekor bo‘lishi aytilmoqda. Bunday majburiyatlar qatoriga aliment to‘lash, hayot yoki sog‘liqqa yetkazilgan zararni to‘lash, bu majburiyatni faqat shu qarzdor bajara oladigan boshqa harakatlar kiradi. Sizdagi vaziyatda majburiyat mulkiy majburiyat toifasiga kiradi.
Qarang! Fuqarolik kodeksining 1113-moddasiga binoan meros ochilgan paytda meros qoldiruvchiga tegishli bo‘lgan, uning o‘limidan keyin ham bekor bo‘lmaydigan barcha huquq va majburiyatlar meros tarkibiga kiradi.
☝️Mana shu qoidaga ko‘ra sizdagi vaziyatda sizning mulkingizga zarar yetkazgan shaxsning majburiyatlari universal huquqiy vorislik tarzida huquqlari bilan birgalikda uning vorislariga o‘tadi.
Bunda ushbu kodeks 1156-moddasiga asosan meros qoldiruvchining kreditorlari vasiyatnomani ijro etuvchiga (merosni boshqaruvchiga) yoki merosxo‘rlarga meros qoldiruvchining majburiyatlaridan kelib chiqadigan o‘z talablarini qo‘yishga haqlidirlar.
Bu holda merosxo‘rlarning har biri o‘ziga tekkan mol-mulkning qiymati doirasida solidar qarzdorlar sifatida javobgar bo‘ladilar.
✅ Shunga ko‘ra siz ham fuqarolik sudiga da’vo qilib, zarar yetkazgan shaxsning vorislaridan zararni undirishni so‘rashingiz mumkin.