Milliy sertifikat olib beraman deb, aldaydigan shaxslarga qanday chora ko‘rish mumkin?
@Yurist_Xizmati 4578-savol:
Assalomu alaykum. Bitta tanishimga nomalum shaxs milliy sertifikat olib berish taklifini bildirgan va bunga tanishim rozi bölgan shundan söng tanishim unga ishongani uchun attestatsiyadan ötish uchun ham yordam bera olishini söragan va nomalum shaxs unga yordam bera olishini aytgan va tanishimdan jami 5 mln 20 ming sömni telegramdan qabul qilgan tanishimga milliy sertifikat ham olib bermagan attestatsiyadan ham öta olmagan. Tanishim endi nima qilsa böladi. Telegramdan yozilgan barcha habarlari turibdi
YURIST JAVOBI:
❗️Bu vaziyatda tuman prokuraturasiga murojaat qilishingiz lozim.
Qarang! Jinoyat kodeksining 210-moddasiga asosan davlat organi, davlat ishtirokidagi tashkilot yoki fuqarolarning o‘zini o‘zi boshqarish organi mansabdor shaxsining o‘z xizmat mavqeyidan foydalangan holda sodir etishi lozim yoki mumkin bo‘lgan muayyan harakatni pora berayotgan shaxsning manfaatlarini ko‘zlab bajarishi yoki bajarmasligi evaziga shaxsan o‘zi yoki vositachi orqali qonunga xilof ekanligini bila turib, moddiy qimmatliklar olishi yoxud mulkiy manfaatdor bo‘lishi – pora olish hisoblanib, buning uchun:
➖ bazaviy hisoblash miqdorining 50 baravaridan 100 baravarigacha miqdorda jarima yoki muayyan huquqdan mahrum etilgan holda ikki yildan besh yilgacha ozodlikni cheklash yoxud besh yilgacha ozodlikdan mahrum qilish bilan jazolanadi.
Oliy sudi Plenumining 1999-yil 24-centyabrdagi 19-sonli “Poraxo‘rlik ishlari bo‘yicha sud amaliyoti to‘g‘risida”gi qarori 1-bandiga ko‘ra pora beruvchining manfaati uchun tegishli harakatlarni bajarish vakolatiga ega bo‘lmasada, lekin o‘zining egallab turgan lavozimi mavqeyiga ko‘ra pora uchun ushbu harakatlar boshqa mansabdor shaxs tomonidan bajarilishi uchun chora ko‘rish mumkin bo‘lgan mansabdor shaxslar ham ushbu jinoyatning subekti deb topilishi lozim.
Shunga ko‘ra o‘sha shaxsning harakatlariga nisbatan yuqoridagi tartibda jinoyat ishi ochilishi mumkin.
➡️ Lekin masalaning ikkinchi tomoni ham bor. Agar o‘sha shaxs haqiqatda tanishingizdan olgan pul summasini biror ishni hal qilish maqsadida mansabdor shaxsga berishni maqsad qilgan bo‘lsa, unda JK 212-moddasi qo‘llanilishi mumkin. Unga ko‘ra pora olish-berishda vositachilik qilish, ya’ni pora olish yoki berish xususidagi kelishuvga erishishga qaratilgan faoliyat, shuningdek manfaatdor shaxslarning topshirig‘i bilan porani bevosita berish jinoiy javobgarlikka sabab bo‘ladi (JK 212-m).
Shunga ko‘ra siz aytgan holat haqiqatda shunday bo‘lgan bo‘lsa, o‘sha shaxsga yuqoridagi modda bilan ish qo‘zg‘atilishi mumkin.
☝️Yuqoridagi holatlarda tanishingizga nisbatan ham JK 211-moddasiga asosan pora berish jinoyati uchun javobgarlik qo‘llanilishi mumkin.
Agar o‘sha shaxs pulni olib o‘z ehtiyojlariga ishlatib yuborgan bo‘lsa, unda bu shaxsga nisbatan Jinoyat kodeksi 168-moddasida firibgarlik, ya’ni aldash yoki ishonchni suiiste’mol qilish yo‘li bilan o‘zganing mulkini yoki o‘zganing mulkiga bo‘lgan huquqni qo‘lga kiritish jinoyati uchun ish ochilishi mumkin.
✅ Agar o‘sha shaxsga shu modda bilan (168) jinoiy ish ochilsa, tanishingiz pullarini qaytarib olishi mumkin.