Kaltak va tarbiya
Aksariyatimiz bola tarbiyasida ota-onamizdan oʻrganganlarimizga tayanamiz. Ammo taassufki, yuz yildan koʻproq vaqtdan beri bu jamiyatda notoʻgʻri “tarbiya” hukmron. Ommaviy madaniyatning eng ogʻriqli nuqtasi ham shunda deyish mumkin. Bobosi jang maydonlarida toliqqan, otasi qishloqda tugʻilib-oʻsib oʻqishga imkoni boʻlmagan bugunning kattalari hayot tashvishlariga shu qadar berilganlarki, hatto, hovuchlari orasida bolalarini yoʻqotayotganlarini anglamaydilar ham.
Kaltak jannatdan quvilganmi?
“Kaltak jannatdan chiqqan” iborasi sharq dunyosi kishilarining ongiga shu qadar singib ketganki, ota-onalar bu jumlani ilohiy soʻzlarni talaffuz etgandek ishlatadilar. “Kaltak jannatdan chiqqan” degan yolgʻonni kim kashf qilib, hayotga tatbiq qilgani noaniq, ammo kim bo‘lsa ham yolgʻoniga goʻzal toʻn kiydiribdi. Diniy atama bilan birga qoʻllab, kaltak soʻziga odamlarning tilini shunchalik oʻrgatib yuborishibdiki, baʼzi oilalarda tarbiya deganda bola shoʻrlik kaltakni tushunadigan boʻlib qolgan. Lekin oʻylab ko‘rilsa, Paygʻambarimiz sollallohu alayhi vasallam “jannatdan chiqqan” usulni hech qoʻllamaganlar. Rasululloh hech qachon bolani urmaganlar, hatto baland ovozda, tahdidli tanbeh bermaganlar. Shuning uchun kaltak jannatdan chiqqan emas, chiqqan boʻlsa ham u jannatdan quvilgan desak to‘g‘riroq bo‘ladi!
Muhtaram ota-ona! Zinhor bolangizni urmang, kaltaklamang! Bolasini kaltaklab “tarbiya”lagan bir qancha ota-onalar bugun mehrga zor, iztirob va nadomatda yashayaptilar. Bolasini urib-soʻkib, goʻdakning mungʻaygan yuziga qarashga yuragi betlamay boshqa xonaga kirib yigʻlagan ota-onalarni ham ko‘p bora ko‘rganmiz.
Bolani kaltaklash — chorasizlik Chorasizlik esa ilmsizlikdandir. Bolangizning oʻyinqaroqligi, shoʻxligi bilan qanday kurashish kerakligini bilmasangiz, ilmsizligingiz alamini bolangizdan olishga haqqingiz yoʻq! Kaltak bolani yo surbet qiladi, yoki yolgʻonchi qiladi. Ursang eti, soʻksang beti qotar, degan gap bejiz emas.