BIZDA XODIMLAR RAHBARIGA QARAMMI ?
⚡️SAVOL;
Maktab direktori xohlagan odamini ishga olib, xohlagan o‘qituvchini ishdan bo‘shatishga haqlimi ?
⚡️JAVOB;
Yo‘q unday emas. Direktor xohlagan shaxsni ishga olib, xohlaganda ishlayotgan hodimni ishdan bo‘shatishga haqli emas. Nafaqat maktablarda, boshqa har qanday tashkilotlarda rahbarlar uchun bunday o‘zboshimchalikka ruxsat berilmagan. Hodimni ishga qabul qilish va uni ishdan bo‘shatishni Mehnat kodeksida va boshqa normativ hujjatlar bilan belgilangan tartibi bor. Masalan, Mehnat kodeksining 161-moddasida ish beruvchi tomonidan hodimni ishdan bo‘shatish asosli bo‘lishi shart qilib belgilangan. Rahbarni o‘zini xohshi xodimni ishdan bo‘shatishga asos emas, bunday xohish qonunda belgilangan norma o‘sha rahbarni o‘zi tomonidan buzilayotganligiga asos bo‘ladi.
✏️ Qonunda bunday normalar bo‘lgani bilan bizga savol yo‘llashingizga sabab bo‘lgan Sizdagi norozilik kayfiyati qayerdan paydo bo‘lganligini bilish qiyin emas. Amaliyotda qonunlarni mensimaydigan rahbarlar juda ko‘p. Tekshirish kelganida o‘zini O‘zbekistondagi eng zo‘r ishlaydigan, qonunlarga so‘zsiz amal qiladigan xizmatchi qilib ko‘rsatadi lekin, tekshiruvchilar ketganidan keyin qo‘mondonga aylanadi.
✏️ Bizda avval boshidan rahbar degan tushunchaga dunyoqarash noto‘g‘ri ketgan. Mustamlaka paytlarida halqimiz rahbar degan nomga qo‘rquv xissi bilan qarashgan va bu mustamlaka ostidagi halq uchun tabiiy jarayon xisoblanadi. Keyin esa mustaqil bo‘ldik va mustaqil davlat sifatida davlat boshqaruvidagi barcha rahbarlar o‘zimizni oramizdan tayinlandi. Rahbar tushunchasiga xatolik aynan manashu yerdan boshlandi. Ya’ni, o‘zimizni oramizdan tayinlangan rahbarlarga xam halqimiz mustamlakachi rahbarlardan qo‘rqqanchalik bo‘lmasada, baribir qo‘rquv bilan qaray boshladi. Halqning qo‘rquvi esa o‘zimizni rahbarlarga xam yoqib qoldi va ayrim tizimlarimiz o‘sha qo‘rquvni hozirgacha ushlab qolishga harakat qilib kelishmoqda. Mustaqil bo‘lishimizdan avvalgi ustimizdan rahbarlik qilgan shaxslar bizni mustamlaka qilganlarga ishlagan yoki ularni o‘zidan bo‘lgan. Har qanday mustamlaka siyosati o‘z ta’sirida bo‘lgan halqni zo‘rlik ishlatish evaziga erishilgan qo‘rquv bilan boshqaradi. Bu qo‘rquv ularga hech qanday qonunlarsiz cheksiz vakolatlarni beradi. Qo‘pol qilib aytganda, bitta cho‘pon mingta qo‘yni boshqara oladi. Qo‘rquv esa mustamlakachilarga go‘yoki cho‘pon bo‘lish imkonyatini bergan.
✏️ O‘zgartirish kerak! Eskicha yondashuvni, eskicha dunyoqarashni, eskicha fikrlashu eskicha ishlashni o‘zgartirish kerak. Rahbarlar agar ularni hodimlari xurmat qilishini, halq e’zozlashini kutayotgan bo‘lsa shunga yarasha ish qilishlari kerak. "Hurmat talab qilinmaydi, QOZONILADI" degan gap bor. Xurmat qozonilishi kerak! O‘tirgan o‘rningizda bir yil ishlarsiz, besh yil ishlarsiz yoki 10 yil ishlarsiz. Ketganingizdan keyin hodimlaringiz yoki Sizni tanigan fuqarolar "shundan nihoyat qutildik" deb Sizni orqangizdan qarg‘ab qolganidan ko‘ra ozgina afsuslanib kuzatishsa vaqti kelib so‘ngi manzilga yo‘l olganingizda biroz hotirjamroq ketasiz...