ChЕT DAVLATLARGA CHIQISHGA TA’QIQ QO‘YILGAN BO‘LSA HAM CHIQISHNING BOSHQA YO‘LLARI BORMI?
CAVOL.
Assalomu alaykum. Mani savolim shundan iboratki chet davlatlarga chikish uchun takik bulsa (zapret), tamojniyni tulovini tulasa chet davlatga chiksa boladimi?
JAVOB.
Eng avvalo nima sababdan taqiq qo‘yilganligini aniqlashtirib olish kerak. Aytaylik, siz bilan bog‘liq qandaydir jinoiy ish ketayotgan bo‘lsa va sudning qaroriga ko‘ra, sizning pasportingizning xarakatlanishi xatlab qo‘yilgan bo‘lsa, u holda siz bu holatda hech qanday chet davlatga chiqib keta olmaysiz toki ana shu qaror bekor qilinmaguncha chetga chiqib keta olmaysiz.
Agar sizga aliment majburiyatlari bilan bog‘liq sud ijro hujjatini ijro etish uchun MIB tomonidan sizga taqiq qo‘yilgan bo‘lsa, u holda sizni chet davlatga chiqishingiz mumkin bo‘lgan bir qancha yo‘llari bor.
Buning tartibi Vazirlar Mahkamasining 808-sonli qarori orqali batafsil belgilanib o‘tilgan. Eng oson yo‘li hisoblangani bu ana shu to‘lanishi kerak bo‘lgan alimentning kamida 5 yillik summasini oldindan to‘lab, siz chetga chiqib ketishingiz mumkin. Bunda siz ana shu 5 yildan kam bo‘lmagan aliment summasiga teng qiymatli mol-mulkni bersangiz ham bo‘ladi.
Ikkinchi yo‘li esa siz va ana shu alimentni to‘lashingiz kerak bo‘lgan insoningiz bilan garov shartnomasi tuzasiz, ya’ni siz qandaydir mol-mulkingizni aliment majburiyatini ta’minlash uchun garov sifatida kiritasiz. Bunda garovga qo‘yilayotgan mol-mulkning qiymati BHM ning 250 baravaridan kam bo‘lmasligi kerak. Garov shartnomasi notarial tartibda undiruvchi va qarzdor ishtirokida tuziladi.
Shartnoma bandiga, agar siz ikki oy davomida aliment majburiyatini bajarmasangiz, u holda siz garovga qo‘ygan mol-mulkingizga undiruv qaratilishi haqidagi majburiy shart ham kiritiladi.
Garov shartnomasini tuzish, to‘g‘rirog‘i, aliment majburiyatini garov bilan ta’minlash orqali ijro etishga o‘zgartirish uchun siz, eng avvalo ana shu aliment undiruvi bo‘yicha ijro hujjatini bergan fuqarolik sudiga ariza bilan murojaat etishingiz kerak bo‘ladi.
Agar ikkala holatida ham agar sizda avvalgi davrlar uchun aliment qarzdorligi mavjud bo‘lgan holatda, siz ana shu qarzdorligingizni uzmaguningizcha, yuqoridagi chetga chiqish huquqingizni amalga oshira olmaysiz.
❗️Lekin unutmaslik kerakki, qonunchilikda qandaydir taqiqqa « tamojniy to‘lovini to‘lasa bo‘ldi, chetga chiqib keta oladi» degan hech qanday imtiyoz berilmagan.